Hemşin Koyunu

   Anavatanı Türkiye'dir. Doğu Karadeniz bölgesinde Artvin, Rize illerinde yetiştirilir. Kombine verimli bir ırktır.(Et, Süt)

 Görünüm özellikleri:

• Vücut rengi genellikle siyahtan kahverengiye kadar değişmekte ve kirli beyaz olanlarına rastlanmaktadır.
• Beyaz renkli olanlarda göz kenarları, alın ve bacaklarda siyah lekeler bulunmaktadır.
• Yüz ve baş genel olarak yapağılıdır. Arka bacaklar ince yapağı ile kaplıdır.
• Çoğunlukla boynuzsuzdur. Boynuzu olan erkeklerde boynuz büyük ve helezonidir. Dişilerde zayıf boynuz görülebilir.
• Kuyruk yapısı tek parça olup dip kısmı geniş, tarsal bölgesine doğru daralır ve uç kısmında ince bir parça bulunur.
• Vücut sağlam ve orta iriliktedir.
• Genel olarak boyun kısa, göğüs nispeten dar, sağrı ve bacaklar orta yüksekliktedir. Sağrı cidagodan biraz yüksektir.
• Küçük kulaklıdır. Kulaksız koyunlar da bulunmaktadır.
• Yerli ırklar içinde en uzun kuyruk yapısına sahiptir.
• Engebeli ve kayalık bölgelerde yürüme ve tırmanma yeteneği çok iyidir. Yüksek rakımlı ve fakir meraları çok iyi değerlendirir.
• Dayanıklılık, yaşama gücü ve kötü çevre koşullarına adaptasyon yeteneği yüksektir.
• Analık ve sürü içgüdüsü yüksek, hırçın tabiatlıdır.
• Yağışlı ve nemli Doğu Karadeniz iklimine iyi uyum sağlamıştır. Yüksek ve dağlık bölge meralarını çok iyi değerlendirir. Karlı dönemlerde açık veya bir tarafı kapalı ağıllarda barındırılır. Bu dönemde besleme kaba yem ağırlıklıdır.

 Verim özellikleri:

• Canlı ağırlık: Erkek: 65 - 70 kg ; Dişi: 55 - 60 kg
• Cidago yüksekliği: Erkek: 79 cm ; Dişi: 73 cm
• Vücut uzunluğu: Erkek: 72 cm ; Dişi: 68 cm
• Bir batında kuzu sayısı: 1.1
• Doğum ağırlığı: Erkek: 3.4 kg ; Dişi: 3.1 kg
• Canlı ağırlık artışı: Erkek: 215 gr/gün ; Dişi: 180 gr/gün
• Süt verimi: 110 Lt/Laktasyon
• Laktasyon süresi: 135 - 170 gün
• Yapağı verimi: 1.7 kg
• Damızlık yaşı: 18 ay

 DERLEYEN: Vet. Hek. Hayri YENİYURT & Vet. Hek. Hüseyin DEMİRTAŞ

 KAYNAK: SEZGİN E. - Doğu Anadolu Tarımsal Arş. Ens. Müd.

Amasya Heriği Koyunu

 

   Anavatanı Türkiye'dir. Amasya ve çevresinde yetiştirilir. Akkaraman ve Morkaraman koyunlarının, Karayaka koçlarıyla melezlenmesiyle elde edilmiş yarım yağlı kuyruklu ve kaba yapağılı bir koyun tipidir. Kombine verimlidir. (et, süt ve yapağı) Görünüm Özellikleri:

• Yapağısı genel olarak beyazdır, kahverengi-siyah olanlara da rastlanır.
• Vücudun yapağısız kısımları olan; baş ve bacaklarda siyah-kahverengi leke ya da benekler görülür.
• Vücut ve baş orta büyüklükte olup erkeklerde burun dışbükeydir.
• Boyun ve bacaklar orta uzunluktadır.
• Sağrı cidagodan biraz yüksektir.
• Genel olarak erkekler boynuzlu dişiler boynuzsuzdur. Boynuz, erkeklerde baştan öne ve yana doğru açılan kıvrımlı ve kuvvetli, dişilerde ise zayıftır.
• Kuyruk vücuda bağlantı noktasında geniş, aşağıya indikçe daralır ve tarsal eklemlere bazen daha da aşağıya uzanır. Kuyruğun geniş kısmı genel olarak düz olup, bazılarında iki parçalı yapıyı andıran oluk görülür. Kuyruk ucu genel olarak yağlıdır.
• Hırçın ve tedirgin yapılıdır. Dışarıdan gelecek en ufak uyarıya dahi duyarlıdır.
• Düşük rakımlı tepelik alanlar ile düz arazilerde yetiştirilir.
• Sıcağa karşı duyarlı olup, yağışlı ve nemli hava şartlarına uyum sağlamıştır.

 Verim Özellikleri:

• Canlı ağırlık: Erkek: 60 kg ; Dişi: 47 kg
• Cidago yüksekliği: Erkek: 65 cm ; Dişi: 61 cm
• Vücut uzunluğu: Erkek: 67 cm ; Dişi: 62 cm
• Bir batında kuzu sayısı: 1.1
• Kuzu doğum ağırlığı: Erkek: 3.5 kg ; Dişi: 3.3 kg
• Damızlık yaşı: 18 ay
• Yapağı verimi: 1.8 - 3.5 kg

 DERLEYEN: Vet. Hek. Hayri YENİYURT & Vet. Hek. Hüseyin DEMİRTAŞ

Hasmer Koyunu

   Hasmer koyunu Alman Siyah Baş ve Hampshire Down etçi koçlarından iyi but yapısı, derin ve geniş göğüs, sağlam ve iri vücut yapısı, Merinoslardan ise yapağı kalitesi ve bir örnekliliği, çevre koşullarına iyi adaptasyonu almıştır.

 Görünüm Özellikleri :

• Yerden yapılı, güçlü, iyi gelişmiş, ağır olup, mera ve besi hayvancılığına uygundur.
• Yapağısı homojen olup, yerli ırklardan daha kalitelidir.
• Erken gelişmesi, besi performansının yüksek olması nedeniyle özellikle etçi bir özelliğine sahiptir.
• Derin geniş bir gövde, geniş ve gergin bir bele sahiptir.
• Vücut rengi genel olarak beyazdır.
• Baş ve bacaklar koyu kahveden siyaha kadar değişmektedir.
• Kuvvetli ve koyunlar genel olarak boynuzsuzdur.
• Kuyruk ince uzundur.

 Verim Özellikleri :

• Canlı ağırlık: Erkek: 75-85 kg ; Dişi: 60 - 65 kg
• Kuzu yaşam gücü: %93 - 98
• İkiz doğum oranı: %18 - 25
• Kuzu doğum ağırlığı: 4.56 kg
• Sütten kesim ağırlığı (75. gün): 24.2 kg
• Yapağı verimi: 3.5 kg
• İlk defa damızlıkta kullanma yaşı 16-18 aydır.

 DERLEYEN: Vet. Hek. Hüseyin DEMİRTAŞ

Hasak Koyunu

  Hasak tipi Alman Siyah Baş ve Hampshire Down etçi koçlarından iyi but yapısı, derin ve geniş göğüs, sağlam ve iri vücut yapısı, Akkaramanlardan ise çevre koşullarına iyi adaptasyonu almıştır.

 Görünüm Özellikleri :

• Yerden yüksek olup güçlü, iyi gelişmiş, ağır olup, uzun mesafelere yürüyüş kabiliyeti iyi olması nedeniyle hem mera ve hem de besi hayvancılığına uygundur.
• Erken gelişmesi, besi performansının yüksek olması nedeniyle özellikle etçi bir tip özelliğine sahiptir.
• Orta büyüklük ve orta uzunlukta bir vücut yapısına sahiptir.
• Derin, geniş bir gövde, geniş ve gergin bir bele sahiptir.
• Yapağı rengi homojen değildir. Vücut rengi genelde alacalı renkte olup, alaca renk siyahtan açık kahve renge kadar değişebilmektedir. Kimi zaman da tümüyle siyah renk koyunlarda hakim olarak görülebilmektedir.
• Kuvvetli ve düzgün duruşlu bacaklarda yapağı el bileğine kadar uzanmaktadır.
• Koç ve koyunlar genel olarak boynuzsuzdur.
• Kuyruk yapısı ince uzun olmakla beraber, uyluk kısmına doğru biraz kalın yağlıdır.

 Verim Özellikleri :

• Canlı ağırlık: Erkek: 75 - 90 kg ; Dişi: 60 - 65 kg
• Kuzu yaşam gücü: %90 - 95
• İkizlik oranı: %18 - 25
• Kuzu doğum ağırlığı: 4.17 kg
• Sütten kesim ağırlığı (75.gün): 22.6 kg
• Yapağı verimi: 3.1 kg
• İlk defa damızlıkta kullanma yaşı 16–18 aydır.

 DERLEYEN: Vet. Hek. Hüseyin DEMİRTAŞ

Güney Karaman Koyunu

   Anavatanı Türkiye'dir. Antalya, Mersin, Hatay ve Gaziantep illerinde yetiştirilir. Kombine verimlidir.(et ve süt) Kışları Toros dağlarının eteklerinde geçirip ilkbaharda otlatılarak, 2000-2500 m yükseklikteki yaylalara çıkarılır. Geç sonbaharda kış otlaklarına geri döner. Genel olarak açık alanlarda bulundurulur. Kış mevsiminde yağıştan korumak ve geceletilmek üzere basit barınaklara alınır. Doğumlar genelde dışarıda, doğada olur.

 Görünüm Özellikleri :

• Küçük yapılıdır.
• Beyaz, gri, kahverengi, kızıl, siyah ve alacalı renklileri bulunmaktadır.
• Özellikle siyah olanlarda renk, yaş ilerledikçe kırçıllaşmaktadır.
• Erkekler boynuzlu, dişiler nadiren boynuzludur.
• Yağlı kuyrukludur. Kuyruğun ortasında bir oluk yer almaktadır. Kuyruğun uç kısmı parmak şeklinde aşağı sarkar.
• Sıcak ve kurak iklime, uzun yol yürüyüşlerine dayanıklıdır.
• Sürü içgüdüsü gelişmiştir.

 Verim Özellikleri :

• Canlı ağırlık: Erkek: 52 kg ; Dişi: 37 kg
• Cidago yüksekliği: Erkek: 68 cm ; Dişi: 63 cm
• Vücut uzunluğu: Erkek: 63 cm ; Dişi: 58 cm
• Bir batında kuzu sayısı: 1.0
• Kuzu doğum ağırlığı: Erkek: 4.2 kg ; Dişi: 3.6 kg
• Damızlık yaşı: 18 ay
• Canlı ağırlık artışı: 275 gr/gün
• Süt verimi: 25 - 30 Lt/Laktasyon
• Yapağı verimi: 2.7 kg

 DERLEYEN: Vet. Hek. Hayri YENİYURT & Vet. Hek. Hüseyin DEMİRTAŞ

Gökçeada Koyunu

   Anavatanı Türkiye'dir. Bu ırk Gökçeada dan başka Çanakkale`de yetiştirilir. Kombine verimlidir. Sütçülük özelliği önce gelir. Sayıları tahminen 70.000 dolayındadır.

 Görünüm Özellikleri:

• Vücudu beyaz renktedir.
• Ağız ve gözlerinin etrafı siyah renktedir.
• Kulaklarda ve nadiren ayak uçlarında siyah lekeler vardır.
• Kuyruk yağsız ince ve uzundur; normal olarak Tarsus ekleminin altına kadar uzanır.
• Koçlarda yanlara kadar uzanan kuvvetli spiral boynuzlar vardır. koyunlar boynuzsuzdur.
• Yapağı çok kaba olup , karışık yapağı tipindedir. Yapağı lüleleri çok uzun olduğundan çoğu sürülerde yılda 2 kırkım yapılır.
• Küçük yapılı ırktır.
• Yaşama gücü yüksektir. Canlı ağırlığına göre süt verimi iyidir.
• Genelde çobansız sürü serbest olarak otlar.

 Verim özellikleri:

• Canlı ağırlık: Erkek: 50 - 60 kg ; Dişi: 33 - 52 kg
• Cidago yüksekliği: 56 - 68 cm
• Göğüs çevresi: 77 - 91 cm
• Vücut uzunluğu: 58 - 70 cm
• Kuyruk uzunluğu: 24 - 39 cm
• Bir batında kuzu sayısı: 1.23
• Kuzu doğum ağırlığı: Erkek: 3.81 - Dişi: 3.71 kg
• Sütten kesim ağırlığı: Erkek: 19.6 kg ; Dişi: 17.8 kg
• Canlı ağırlık artışı: 190 gr/gün
• Kuzu yaşama gücü: %98.1
• Süt verimi (Ort.): 120 Lt/Laktasyon
• Laktasyon süresi (Ort.): 204 gün
• Yapağı verimi: 1.1 - 3 kg
• Yapağı randımanı: % 60 -70
• Yapağı inceliği: 29.5 - 41 mikron
• Lüle uzunluğu (Ort.): 23 cm

  DERLEYEN: Vet. Hek. Hayri YENİYURT & Vet. Hek. Hüseyin DEMİRTAŞ

Dağlıç Koyunu

   Anavatanı Türkiye'dir. Yoğun olarak Afyon, Eskişehir, Bilecik, Bolu, Isparta, Burdur, Kütahya , Uşak, Denizli illerinde yetiştirilir. Kombine verimli bir ırktır.

 Görünüm Özellikleri:

• Renk beyazdır. Nadiren siyahlara da rastlanır.
• Göz ve ağız etrafında, kulaklarda ve bacaklarda siyah veya koyu kahverengi lekeler görülebilir.
• Göz altından yüze doğru yayılan oval şekilde siyah yada koyu kahve nişaneler bulunur.
• Nadiren siyah başlı olanları da görülür. Gövdede siyah yahut koyu lekeler ve alacalıklar görülebilir. Siyahlıklar yaş ilerledikçe ağarır ve kırçıl renge döner.
• Küçük yapılıdır. Sırt çizgisi düzdür.
• El bileklerinden bukalığa kadar bacaklar yapağısızdır.
• Erkekler boynuzlu, Dişiler boynuzsuzdur. (Dişilerde nadiren çok ufak boynuzlar görülebilir)
• Kuyruk yağlı, yassı, geniş ve kalp şeklinde düz aşağı sarkar. Dış yüzü düz, orta oluğun iki yanında oval kitle yer alır. Yağsız kuyruk ucu şekil ve yön itibari ile çok değişiklik gösterir.
• Elverişsiz bakım ve besleme koşullarında yaşama gücü yüksektir.
• Çevre değişikliğinde adaptasyon yeteneği çok iyidir.
• Göçer ve Ağıl usulü besleme yapılabilir.
• Annelik içgüdüsü iyidir.
• Uzak mesafeleri iyi yürürler.
• Otlama, Sağım yeteneği iyidir.

 

 Verim özellikleri:

• Canlı ağırlık: Erkek: 32 - 64 kg ; Dişi: 25 - 50 kg
• Cidago yüksekliği: Erkek: 58 - 74 cm ; Dişi: 54 - 74 cm
• Göğüs çevresi: Erkek: 71 - 96 cm ; Dişi: 68 - 90 cm
• Vücut uzunluğu: Erkek: 56 - 104 cm ; Dişi: 57 - 73 cm
• Laktasyon süresi: 75 - 105 gün
• Süt verimi: 57 Lt
• Doğum ağırlığı: Erkek: 2.0 - 5.2 kg ; Dişi: 1.9 - 5.4 kg
• Sütten kesim yaşı: 105 -120 gün
• Sütten kesim ağırlığı: 22.7 - 26.2 kg
• Ergenlik yaşı: 225 gün
• Canlı ağırlık artışı: 241 gr/gün
• Yapağı tipi: 46 - 50 S (C-E) Kaba karışık, Sağlam ve kuvvetli
• Yapağı verimi: 2.27 kg
• Yapağı randımanı: % 55-60
• Yapağı inceliği: 21 - 42 mikron
• Lüle uzunluğu: 8 - 36 cm

 DERLEYEN: Vet. Hek. Hayri YENİYURT & Vet. Hek. Hüseyin DEMİRTAŞ